Το Διαδίκτυο διαδραματίζει καθοριστικό ρόλο στη ζωή των παιδιών και των εφήβων, προσφέροντας πληθώρα δυνατοτήτων. Ωστόσο, το Διαδίκτυο δύναται να εγκυμονεί σημαντικούς κινδύνους. Κίνδυνοι όπως είναι οι διαδικτυακές προκλήσεις («παιχνίδια πρόκλησης» τύπου Μπλε Φάλαινα, «προκλήσεις πόνου» κ.λπ.), οι οποίες σε πολλές περιπτώσεις μπορεί να περιλαμβάνουν ενοχλητικό ή επιβλαβές περιεχόμενο, θέτοντας σε κίνδυνο τη σωματική και τη συναισθηματική ευημερία των παιδιών και των εφήβων.
Το ευάλωτο της ηλικίας, η περιέργεια, καθώς και άλλα χαρακτηριστικά της συγκεκριμένης ηλικιακής φάσης των παιδιών και των εφήβων διαδραματίζουν καθοριστικό και ενισχυτικό παράγοντα στην έκθεση σε τέτοιους κινδύνους. Επομένως, καθίσταται επιτακτικό και αναγκαίο, είτε φημολογείται είτε πρόκειται για μια πραγματική πρόκληση, να μας απασχολεί, όχι μόνο ως ιδιότυπο και μεμονωμένο «φαινόμενο», αλλά ως μέρος ενός συνόλου επιβλαβών συμπεριφορών και σύστοιχων κινδύνων, οι οποίες απαιτούν συνεχή ενημέρωση και εκπαίδευση.
Παιδιά και Έφηβοι: Τι πρέπει να κάνετε;
- Αν δεχθείτε πρόσκληση στο Διαδίκτυο για συμμετοχή σε επικίνδυνα «παιχνίδια» (π.χ., Μπλε Φάλαινα), σε επικίνδυνες συμπεριφορές (π.χ., ανταλλαγή ευαίσθητων προσωπικών πληροφοριών, ακατάλληλα βίντεο/φωτογραφίες) ή σε διαδικτυακές συζητήσεις που σας κάνουν να αισθανθείτε άβολα θα πρέπει:
- Να κρατήσετε τα αποδεικτικά στοιχεία (μέσω στιγμιότυπων οθόνης – screen shots),
- Να αναφέρετε, μέσω εργαλείων αναφοράς καταγγελίας, το περιστατικό και τα αποδεικτικά στοιχεία,
- Να μπλοκάρετε το άτομο ή τον αριθμό που σας παρενοχλεί,
- Να αναφέρετε, άμεσα, το γεγονός στους γονείς ή σε κάποιο ενήλικα που εμπιστεύεστε,
- Να καλέστε τη Γραμμή Βοήθειας και Γραμμή Καταγγελιών στο 1480 ή τη Δίωξη Ηλεκτρονικού Εγκλήματος.
- Αν δεχθείτε αιτήματα φιλίας από άγνωστα ή παράξενα προφίλ, μην τα αποδεχθείτε και μην ανοίγετε ύποπτους συνδέσμους που σας αποστέλλονται στα Μέσα Κοινωνικής Δικτύωσης (π.χ., Facebook, Instagram).
- Αν πέσει στην αντίληψή σας ότι κάποιο άλλο παιδί ή έφηβος συμμετέχει ή σχεδιάζει να συμμετάσχει σε επικίνδυνες διαδικτυακές προκλήσεις, ενημερώστε, άμεσα, κάποιον/κάποια ενήλικα ή καλέστε τη Γραμμή Βοήθειας και Γραμμή Καταγγελιών στο 1480 ή τη Διεύθυνση Δίωξης Ηλεκτρονικού Εγκλήματος.
Γονείς: Τι πρέπει να κάνετε;
- Μείνετε ήρεμοι και κάντε την έρευνά σας: Όταν οι διαδικτυακές προκλήσεις αναφέρονται από νέους ή εμφανίζονται στα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης, είναι σημαντικό να διασφαλίσετε όλες τις πληροφορίες που χρειάζεστε, για να είστε σε θέση να υποστηρίξετε αποτελεσματικά το παιδί σας.
- Αποφύγετε να παρουσιάσετε ενοχλητικό ή τρομακτικό περιεχόμενο-Είναι σημαντικό να θυμάστε ότι ακόμη και όταν κάτι γίνεται viral στο Διαδίκτυο, αυτό δεν σημαίνει ότι όλα τα παιδιά το έχουν δει ή ακούσει. Μπορείτε να εκπαιδεύσετε το παιδί σας για τους κινδύνους των διαδικτυακών προκλήσεων, χωρίς να του δείξετε παραδείγματα ή να δώσετε σαφείς λεπτομέρειες. Αντίθετα, επικεντρωθείτε σε βασικές συμβουλές και στρατηγικές, ώστε να είναι σε θέση να αντιμετωπίζει οποιονδήποτε διαδικτυακό κίνδυνο και πρόκληση. Για παράδειγμα, μιλήστε για άγνωστα και παράξενα προφίλ, αναφέρετε τα εργαλεία αναφοράς και αποκλεισμού, ενθαρρύνετε για επικοινωνία με κάποιον ενήλικα.
- Αποφύγετε την ονομασία σχετικά με επικίνδυνες προκλήσεις- Ο χαρακτηρισμός/ονομασία μιας πρόκλησης μπορεί να συμβάλει στην περαιτέρω διάδοσή της. Επομένως, αντί να εστιάζετε σε ένα συγκεκριμένο meme, πρόκληση ή εικόνα, δώστε συμβουλές που μπορούν να εφαρμοστούν, σε περίπτωση που συμβεί οτιδήποτε στο Διαδίκτυο που ανησυχήσει, αναστατώσει ή προσβάλλει το παιδί σας.
- Μιλήστε σχετικά με την αναφορά και τον αποκλεισμό – Είναι σημαντικό να δώσετε στο παιδί σας τις στρατηγικές για την αντιμετώπιση τέτοιου διαδικτυακού περιεχομένου. Τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, τα παιχνίδια και οι ηλεκτρονικές πλατφόρμες προσφέρουν εργαλεία αναφοράς και αποκλεισμού που μπορείτε να το ενθαρρύνετε να τα χρησιμοποιεί.
- Μιλήστε για την πίεση από τους συνομηλίκους – Ένα από τα βασικά ζητήματα που εγείρονται για τις διαδικτυακές προκλήσεις είναι αυτό της πίεσης από ομότιμους. Οι νέοι μπορούν μερικές φορές να ασχοληθούν με τέτοιες προκλήσεις, επειδή είναι αυτό που κάνουν όλοι οι φίλοι τους ή φαίνεται να κάνουν και λέγοντας «όχι» μπορεί να φαίνεται και να είναι πολύ δύσκολο.
Γενικές Συμβουλές
- Διατηρήστε καλές σχέσεις με το παιδί σας και αναπτύξτε ουσιαστική επικοινωνία, ώστε να αισθάνεται άνετα να σας αναφέρει τη διαδικτυακή του δράση (διαδικτυακούς φίλους, ιστοσελίδες που επισκέπτεται κ.λπ.) και τυχόν διαδικτυακούς κινδύνους που αντιμετωπίζει.
- Επιβλέψτε διακριτικά τις διαδικτυακές τους δραστηριότητες και ενημερώστε για τις δυνατότητες και τις προκλήσεις του Διαδικτύου.
- Αν ανησυχείτε για πιθανούς κινδύνους στο Διαδίκτυο (π.χ., εκφοβισμό, επιβλαβές περιεχόμενο, επικίνδυνα παιχνίδια), μην διστάσετε να μιλήσετε ανοιχτά στο παιδί σας. Ρωτήστε τι σκέφτεται και συζητήστε χωρίς κριτική διάθεση.
Σύνδεσμοι
